کیانوش اسلامی متولد سال ۱۳۵۵ شهر ری تهران و فارغ التحصیل مهندسی شیمی دانشگاه تهران است که به بهانه دو دهه فیلمنامه نویسی و همچین نویسندگی بیش از ۳۰ اثر سینمایی و سریال، گفتگویی کوتاه اما اختصتصی برمحور شناخت و چگونگی ورود علاقمندان به رشته نویسندگی فیلمنامه انجام داده ایم که این گفتگو را به انفاق دنبال می کنیم.
•اولین تجارب نویسندگی کیانوش اسلامی در چه سالی اتفاق افتاد؟و کلا نوشتن را از کی شروع کردین؟
جواب: از سال ۱۳۸۲ كماكان مشغول نگارش فيلمنامه هستم كه اولين كار بنده در اين زمينه سريال مسافر زمان به كارگرداني آقاي مسعود نوابي براي شبكه دوم سيما بود. البته در سال ۱۳۸۱ هم كتابي به نام نمايش گوشت زير دندان كه مجموعه داستان كوتاه بود از بنده توسط نشر آذر به چاپ رسيده است که می تواند پاسخ قسمت دوم سوال شما باشد.
• به نظر شما كسانی كه علاقه به نوشتن فيلمنامه دارند حتما بايد دوره اي در اين زمينه بگذرانند يا مثلا كسي كه داستان نويس است مي تواند خودش فيلمنامه هم بنويسد؟
جواب: اگر كسي داستان مي نويسد مي تواند با خواندن چند كتاب در زمينه فيلمنامه نويسي و خواندن چند فيلمنامه خوب ، آمادگي لازم براي نوشتن فيلمنامه را بدست بياورد و بعد از چند بار نوشتن فيلمنامه و حدس و خطا و يادگيری از بازخوردها و نقدهايي كه توسط خوانندگان حرفه ای از كارهايش مي شود به موفقيت برسد. اما بهرحال شركت در كلاس و كارگاههای فيلمنامه نويسی زمان رسيدن به پختگی را كمتر مي كند.
• در خيلي از كتاب ها ادعا شده است كه مثلا در ۲۱ روز فيلمنامه بنويسيد بنظر شما اين كار شدنی است؟
جواب:بله ممكن است اما فيلمنامه ای كه بدون تجربه و دانش كافی نوشته شود صرفا يك كار تجربی است و فيلمنامه ای نيست كه به مرحله ساخت برسد.حتی اگر فرض را بر اين بگذاريم كه فرد مورد نظر يك نابغه بالفطره هم باشد باز هم فيلمنامه نوشته شده او احتياج به بارها بازنويسی خواهد داشت كه ۲۱ روز را تبديل به ۲۱۰ روز مي كند.
• درباره اينكه فيلمنامه از كجا شروع شود و به كجا برسد مختصر توضيح بدهيد.
جواب:فيلمنامه با يك ايده اوليه و جرقه اوليه شروع مي شود. اين ايده در هر زماني ممكن است به فكر آدم برسد. ممكن است بدون اينكه حتي خودمان بدانيم اين ايده براي فيلمي باشد كه قبلا ديده ايم و آن را فراموش كرده ايم يا شبيه آن باشد يا اصلا ايده جديدي برگرفته از برون ريزي ضمير ناخودآگاه ما باشد. اما بطور كلاسيك اين ايده بايد به داستاني در سه پرده اصلي تبديل شود.
پرده اول تعيين مقدمات است. شخصيت ها و موقهيت داستاني و كشمكش ها خلق شوند .در پرده دوم داستان اصلي گسترش پيدا كند و موانعي كه برسررسيدن به هدف شخصيتها وجود دارد مشخص شوند و در پرده سوم كه نقطه اوج داستان به حساب مي آيد گره ها گشوده شوند و تمام ارتباطات و زير قصه ها شخصيتهای داستان حل و فصل شود و هر اطلاعاتی كه از اول به مخاطب داده شده به نتيجه برسد.
•كسي كه سابقه فيلمنامه نويسي ندارد و صرفا مي خواهد داستانی را تبديل به فيلمنامه كند بايد چه تخصص و دوره ای را فرا بگيرد؟
جواب:مثل همه تخصص هاي ديگر فيلمنامه نوشتن هم نياز به اطلاعات و دانش در شاخه های گوناگوني دارد و به مراتب از تمام تخصص هاي ديگر به نظرم سخت تر است آن هم به يك دليل ساده. در هر حرفه اي در اين دنيا از پزشكي گرفته تا ساختن فضاپيما شما اطلاعات اوليه اي مي آموزيد و سپس بر اساس آن حتما كار خود را انجام مي دهيد اما نوشتن فيلمنامه علاوه بر تسلط بر ادبيات ، روانشناسي ،تئاتر و نمايش، تاريخ سينما و… ..،نيازمند الهام و شرايط رواني مناسب براي نوشتن است.
ممكن است شما همه چيز بدانيد و حتي يك جمله هم نتوانيد بنويسيد و طبيعي باشد. اما مثلا اين اتفاق براي مشاغل ديگر دنيا نمي افتد.كسي هم كه مي خواهد داستاني را تبديل به فيلمنامه كند علاوه بر رفتن به كلاس هاي فيلمنامه نويسي بايد بطور منظم و دوره اي فيلم ببيند و نقد فيلم بخواند و نقد فيلمنامه بخواندو تقريبا هر فيلم ساخته شده اي را ديده باشد هر چند با دور تند! فيلمنامه نوشتن يك كار ذوقي شبيه داستان نوشتن نيست. احتياج به تكنيك و دانش و شناخت زياد سينما دارد. يك داستان يا شعر را نهايتا ما مي نويسيم تا براي دوستي بخوانيم يا اگر خوش شانس باشيم در مجله اي چاپ شود اما فيلمنامه مي نويسيم تا بودجه بسيار زيادي صرف آن شود و فيلمنامه بايد قابليت راضي كردن تهيه كننده و سرمايه گزار را داشته باشد.
فيلمنامه فقط براي دل خودمان نوشته نمي شود. فيلمنامه براي بازار ساخت فيلم نوشته مي شود و رقابت زيادي هم براين بازار حاكم است.
• معضل فيلمنامه هاي فعلي ما چيست و چرا فيلمنامه هاي خارجي مخاطب بيشتري دارند؟
جواب:دليل اين معضل فيلمنامه و فيلمنامه نويس نيست. سليقه و سواد تهيه كنندگان و سرمايه گزاران فعلي سينماي ما اين است.آنها همين فيلم ها را مي خواهند و مي خواهند مردم همين فيلم ها را ببينند.
• چرا خيلي از فيلمنامه هاي خوب در تلويزيون دچار مميزی شده و ساخته نمي شود؟چه راهكاری وجود دارد؟
جواب:تلويزيون هم بازار مشخصي براي فيلمنامه است كه الگو هاي خود را دارد.فقط داستان هاي خاصي را مي پسنددو به شكل هاي مختلف تكرار مي كند. مثلا كارخانه اي به دختري به ارث مي رسد و پسر عموي مكار او قصد خراب كردن كارخانه و ساختمان سازيو يا بالا كشيدن كارخانه و فروش غير قانوني مواد اوليه را دارد. پيرزني به سفري زيارتي مي رود و در راه عده اي را متحول مي كند. دختر و پسري مي خواهند با هم ازدواج كنند اما خانواده هايشان سنگ اندازي مي كنند. ازدواجي بدون اجازه پدر خانواده انجام مي گيرد و بعد ار فوت پسر عروس ده ها سال مورد غضب پدر شوهر مي ماند. پدري فوت مي كند و فرزندان و داماد ها بر سر تقسيم اموال وارد رقابتي طولاني شده و در آخر متنبه مي شوند .
به نظرم ترس و مقاومتي براي قصه هاي جديد وجود دارد شاید از تاثير آن نگران هستند! و شاید فيلمنامه جديد وارد حيطه اي شود كه القا گر مفهوم ناخوشايندي باشد!
این گونه نگرانی ها برنامه های ساختاری در گونه فیلم و سریال را چه در تلویزیون و بخصوص سینما به عقب بر می گرداند.
• فيلمنامه نويسان مورد علاقه کیانوش اسلامی چه كسانی هستند؟
جواب:كريستوفر مك كواري ،چارلي كافمن ، تارانتينو، اورسن ولز، بيلي وايلدر و…..،البته ليست فيلمنامه نويسان بزرگ در گوگل وجود دارد اما از ديد من يك فيلمنامه وقتي خوب است كه الهام بخش باشد،وقتي فيلم ساخته شده بر مبناي آن را مي بيني شور و هيجان نوشتن پيدا كني.
•سپاس از گفت گوی کوتاه و مختصر با شما
لازم بذکر است کیانوش اسلامی فعالیت های ذیل را در کارنامه هنری خود دارد:
- مدرس دوره های فیلم نامه نویسی و کارگردانی فیلم در آموزشگاههای روزنه و ایران
- مدرس فیلم نامه نویسی و شخصیت شناسی در دانشگاه مجتمع هنر انقلاب
- نویسنده و کارگردان و تهیه کننده فیلم بلند داستاني جاده موریانه ها
- نویسنده، کارگردان و تهیه کننده فیلم سینمایی ویدئویی – ماز
- نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی ویدئویی شکاف تهیه کننده رحمان رضایی
- نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی پیچ فرعی تهیه کننده فرید ولی زاده
- نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی ویدئویی چشمان زیبای طبقه آخر تهیه کننده ایوب شمس
- نویسنده و کارگردان و تهیه کننده فیلم نيمه بلند دلش را بدست بياور
- نويسنده فيلم سينمايي فوتبالی ها تهیه کنندگی داریوش باباییان
- نویسنده تله فیلم های مذهبی توکل ، تفاخر و مجرم تهیه کننده داریوش باباییان
- نويسنده فیلم سینمایی ویدئویی دلایل اصلی تهیه کننده امیرحسین شریفی
- نویسنده فیلم سینمایی دزد باوجدان تهیه کنندگی داریوش باباییان
- نویسنده فیلم سینمایی ویدئویی فکربد نکن تهیه کننده علی صادقی – کارگردانی بهرام کاظمی
- نويسنده فیلم سینمایی تنهاتر از من تهیه کننده فرید ولی زاده
- نویسنده فیلم سینمایی ویدئویی گدایان تهران تهیه کننده داریوش بابائیان
- نویسنده فیلم سینمایی وام عسل تهیه کننده فرید ولی زاده
- نویسنده فیلم سینمایی فلس سیاه تهیه کننده فرهاد گلی
- نویسنده فیلم سینمایی ویدئویی مشعل تهیه کننده مهدی رئیسی – کارگردان سیامک خواجه وند
- نویسنده فیلم سینمایی ویدئویی لغزش تهیه کننده داریوش باباییان
- نویسنده فیلم سینمایی ویدئویی شانتاژ کارگردان امیر مومنی اصل.تهیه کننده پرویز قدسی
- نویسنده فیلم سینمایی آینه شیطان بطور مشترک با فرید ولی زاده -تهیه کننده و کارگردان فرید ولی زاده
- نویسنده فیلم سینمایی تا ده بشمار تهیه کننده و کارگردان فرید ولی زاده
گفتگوی جالبی بود و واقعا در خال حاضر معضل فیلمنامه داریم.من یک قصه نویسم اگر تسلط به فیلمنامه داشته باشم قطعا ایده هایی خوبی دارم